Tương tự như Rơ-le, Contactor là một thiết bị quan trọng không thể thiếu trong ngành điện. Vậy Contactor có công dụng gì và làm thế nào để chọn mua thiết bị này phù hợp? Hôm nay, hãy cùng LinhkienX khám phá nhé!

Contactor là gì?

Contactor, còn được gọi là công tắc tơ hoặc khởi động từ, là một thiết bị điện hạ áp quan trọng trong ngành điện. Nó hoạt động như một công tắc điều khiển, có nhiệm vụ hạ áp và chuyển đổi mạch điện cho các thiết bị như động cơ điện, tụ điện, hệ thống chiếu sáng, và máy sấy nhiệt…

Cấu tạo

Gồm 3 phần chính:

• Nam châm điện, bao gồm: Cuộn dây dùng tạo ra lực hút nam châm, lõi sắt và lo xo
• Hệ thống dập hồ quang: dùng để dập hồ quang tránh hồ quang điện xuất hiện làm các tiếp điểm bị cháy và mòn dần
• Hệ thống tiếp điểm, bao gồm:
  • Tiếp điểm chính: cho dòng điện lớn đi qua
  • Tiếp điểm phụ: cho dòng điện nhỏ hơn 5A đi qua. Có 2 trạng thái: thường đóng và thường mở

Nguyên lý hoạt động

Contactor hoạt động dựa trên lực từ được tạo ra khi nguồn điện của mạch điều khiển được cấp vào hai đầu cuộn dây quấn quanh lõi từ, với mức điện áp tương ứng điện áp định mức của contactor. Khi đó, lực từ sinh ra sẽ hút lõi từ di động, tạo thành mạch từ khép kín, và kích hoạt hoạt động của contactor.

Khi đó, các tiếp điểm chính được đóng lại, trong khi các tiếp điểm phụ thay đổi trạng thái giữa đóng và mở. Trạng thái này được duy trì suốt quá trình hoạt động của contactor nhờ cơ chế liên động giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm. Khi nguồn điện cấp cho cuộn dây bị ngắt, contactor sẽ chuyển sang trạng thái nghỉ, và các tiếp điểm sẽ trở về trạng thái ban đầu.

Contactor có bao nhiêu loại?

Có nhiều cách phân loại contactor, nhưng hiện nay contactor được phân theo 3 loại chính:

• Theo nguyên lý hoạt động: Contactor kiểu khí nén, contactor kiểu điện từ, contactor kiểu thủy lực,...
• Theo loại dòng điện: Contactor dòng điện một chiều (DC), contactor dòng điện xoay chiều (AC).
• Theo trạng thái tiếp điểm: Contactor với tiếp điểm thường đóng (NC), contactor với tiếp điểm thường mở (NO).

Các thông số Contactor cần biết

Contactor là một thiết bị điện từ được sử dụng để đóng/ngắt dòng điện trong mạch điện. Để chọn và sử dụng contactor một cách phù hợp, cần nắm rõ các thông số quan trọng sau:

Điện áp định mức (Rated Voltage)

• Điện áp cuộn dây (Coil Voltage): Là điện áp cần cấp để kích hoạt cuộn dây điều khiển của contactor. Thường là 24V, 110V, 220V, 380V (AC hoặc DC).
• Điện áp làm việc (Operational Voltage): Điện áp tối đa mà contactor có thể hoạt động an toàn, thường là 220V, 380V, hoặc cao hơn trong các ứng dụng công nghiệp.

Dòng điện định mức (Rated Current)

• Là dòng điện tối đa mà contactor có thể chịu được qua các tiếp điểm mà không bị hư hỏng hoặc quá nhiệt. Đơn vị thường là ampe (A).

Công suất định mức (Rated Power)

• Công suất tối đa của tải mà contactor có thể chịu, thường được phân loại theo loại tải:
  • AC-1: Tải không cảm kháng (tải thuần trở, như đèn sợi đốt, máy sưởi).
  • AC-3: Tải cảm kháng (động cơ cảm ứng khởi động, máy nén khí).
  • AC-4: Tải động cơ khởi động nặng, dừng khẩn cấp.

Loại tiếp điểm (Contact Type)

• Số tiếp điểm chính: 1P, 2P, 3P hoặc 4P (tương ứng với số pha).
• Tiếp điểm phụ (Auxiliary Contact): Thường ký hiệu là NO (Normally Open - thường hở) và NC (Normally Closed - thường đóng).